Spotkanie promocyjne książki „Śladami prof. Kazimierza Bielenina w stulecie urodzin”

W czwartek 18 stycznia o godzinie 16:00 odbyło się spotkanie promocyjne najnowszej książki poświęconej twórczości i działalności prof. Kazimierza Bielenina.

Prowadzącym spotkanie promocyjne był prof. UJK Szymon Orzechowski, jeden z głównych spadkobierców dorobku naukowego prof. Bielenina. Spotkanie trwało 2 godziny.

fot. Jakub Pęczkowicz

„Książka jest próbą pokazania co dzieje się w nauce po kilkunastu latach od śmierci profesora” – prof. UJK Szymon Orzechowski.

Książka została podzielona na 3 części, poświęcone odpowiednio:

• Archeologiczna spuściźna prof. Bielenina, gdzie mowa jest m.in. o badaniach ankietowych oraz akcjach inwentaryzacyjnych,
• Wkład profesora w badania archeometalurgiczne – w latach ’50 i ’60 nie wiedziano na czym polega proces redukcji tlenków żelaza w starożytnych piecach hutniczych. Temat ten do dziś jest badany,
• Wspomnienia przyjaciół i współpracowników o profesorze, stanowiącym zbiór często emocjonalnych opowieści związanych z Kazimierzem Bieleninem.

Książka składa się z 19 referatów różnych autorów, mających bezpośrednią styczność z profesorem Bieleninem lub zajmujących się badaniem jego dorobku naukowego. Dzieło stanowi łącznie ponad 300 s. opracowania bogatej twórczości profesora.

Książkę rozpoczyna referat prof. UJK Szymona Orzechowskiego pt. „Dzieło Profesora Kazimierza Bielenina z perspektywy najnowszych badań nad starożytnym hutnictwem żelaza w Górach Świętokrzyskich”.

Opowieść prof. UJK Szymona Orzechowskiego o Kazimierzu Bieleninie dotyczyła całego dorobku naukowego profesora, wychodząc od jego początków jako ucznia aż do zbudowania licznego środowiska naukowego wokół swojej postaci.

Podczas spotkania promocyjnego odbyła się żywa dyskusja. Udział w niej wzięło wielu gości, w tym prof. Krzysztof Bracha czy prof. Adam Massalski. Podjęto temat profesora Radwana jako historyka metalurgii i osoby, która odnalazła Kazimierza Bielenina i nakierunkowała go na ścieżkę archeologii. Kiedy w 1968 r. zmarł prof. Radwan, Bielenin pozostał sam aż do lat ’80 z tematyką barbaricum – obszaru Europy nie interesującego wówczas zachodnich badaczy. Prof. Bracha poruszył temat góry Łysieć z pytaniem, czy lokalna ludność ją znała oraz jaki wpływ mogło to mieć na jej sferę wyobrażeń o świecie.

Prof. Kazimierz Bielenin był jednym z prekursorów badań archeologicznych na obszarze województwa świętokrzyskiego. Jako uczeń prof. Mieczysława Radwana oraz dr. hab. Tadeusza Reymana wniósł ogromny wkład w świat nauki, będąc docenionym zarówno w Polsce (m.in. Order Odrodzenia Polski w 1995 r.) jak i za granicą (tytuł Międzynarodowego Człowieka Nauki 1997-1998). Był prekursorem badań na styku nauk humanistycznych (archeologii) oraz ścisłych (metalurgii). Jego praca, poświęcona inwentaryzacji stanowisk oraz zagadnieniom technicznym, umożliwiła stworzenie bogatego zbioru źródeł. Współcześnie ze względu na zmianę kontekstu przyrodniczego oraz osadniczego wiele ze zinwentaryzowanych przez niego stanowisk zostało już bezpowrotnie utracone. Profesor był również nauczycielem i wychowawcą młodzieży, z którą miał dobry kontakt. Zaszczepił zamiłowanie do historii i archeologii wśród wielu młodych studentów. W opinii prof. UJK Szymona Orzechowskiego to właśnie organizowanie wielkich akcji oraz otwarty i nieskrępowany stosunek do ludzi był sekretem popularności prof. Bielenina.

Prof. Bielenin prowadził również badania na obszarze Niemiec (obszary m.in. Badeni i Wirtembergii, Brandenburgii) i Austrii, stale korespondując z tamtejszymi ośrodkami naukowymi. Był ambasadorem polskiej archeologii w Europie.

Z inicjatywy prof. Bielenina powstało m.in. Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi (w 1960 r.) oraz coroczna impreza popularnonaukowa pt. „Dymarki Świętokrzyskie” (organizowana od 1967 r.). Profesor pragnął utworzenia w Rudkach muzeum, poświęconego podziemnej eksploatacji rud, co jednak się nie udało. Współcześnie Państwowy Instytut Geologiczny przygotowuje ścieżkę mająca pokazać ten obszar.

Profesor Bielenin całe życie pracował w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, najstarszej tego typu instytucji w Polsce. Zmarł w Krakowie w 2011 r.

Książka pt. „Śladami prof. Kazimierza Bielenina w stulecie urodzin” stanowi już drugą próbę przybliżenia działalności i dziedzictwa osiągnięć profesora, po wydanej w 2014 r. monografii pt. „Kazimierz Bielenin. Twórca Polskiej Archeometalurgii” autorstwa M. Karbowniczka.