Zwyczaje bożonarodzeniowe w różnych krajach

Do świąt Bożego Narodzenia zostało już niewiele czasu. Jedno święto a obchodzone inaczej w różnych krajach. W tym tekście przybliżymy wam zwyczaje polskie, ukraińskie, rosyjskie i hiszpańskie. Przy pisaniu tekstu pomagali nam studenci z kilku krajów.

Tradycje Bożonarodzeniowe oraz zwyczaje świąteczne w Polsce są bardzo ważne. Są pielęgnowane oraz przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wśród najpopularniejszych polskich zwyczajów jest łamanie się opłatkiem podczas wieczerzy wigilijnej. Ciekawe jest to, że ten zwyczaj jest także znany m.in na Słowacji, Litwie, Białorusi, Ukrainie, Czechach czy we Włoszech. Swoje korzenie bierze z początków chrześcijaństwa.

Na Polskich stołach przygotowuje się puste nakrycie dla niespodziewanego gościa. Wolne miejsce przy stole symbolizuje również pamięć o naszych bliskich, którzy nie mogą być z nami w czasie wigilii. Symbolika tego miejsca przywodzi również na myśl pamięć o zmarłym członku rodziny.

Pod obrusem kładzie się też sianko, które jest symbolem żłóbka. Śpiewanie kolęd to jeden z najmilszych świątecznych zwyczajów. Przy okazji również jeden z najbardziej znanych i do dziś praktykowanych. Tradycję śpiewania kolęd do Polski prawdopodobnie przynieśli franciszkanie, którym zawdzięczamy również zwyczaj budowania wigilijnych szopek.

W Polsce wieczerza rozpoczyna się w momencie pojawienia pierwszej gwiazdki na niebie. Ten świąteczny zwyczaj powstał na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, którą mieli ujrzeć mędrcy zmierzający do Betlejem.

Zgodnie z polskim zwyczajem na wigilijnym stole powinno pojawi się 12 postnych potraw. Dania powinny być bezmięsne i bez tłuszczów zwierzęcych. Post wigilijny jest dość powszechnie przestrzegany, mimo że obecnie nie jest nakazany w żadnym z wyznań chrześcijańskich. Polscy biskupi zachęcają do zachowania tego zwyczaju „ze względu na wyjątkowy charakter tego dnia”.

Wigilijny wieczór kończy Pasterka – uroczysta msza odprawiana o północy w kościołach. Według tradycji jest ona upamiętnieniem przybycia do Betlejem pasterzy, którzy jako pierwsi oddali hołd nowonarodzonemu Chrystusowi.

Święta na Ukrainie

Na Ukrainie święta Bożego Narodzenie obchodzone są dwa razy i nieznacznie różnią się od polskich.

Według kalendarza juliańskiego wigilia święta Bożego Narodzenia na Ukrainie obchodzona jest w nocy z 6 na 7 stycznia i nazywa się Rizdwo. Tak samo jak w Polsce na stole pojawia się 12 potraw, śpiewane są kolędy i wręczane prezenty.

Na Ukrainie obowiązują od tego roku dwa kalendarze – wspomniany juliański i gregoriański. Powoduje to, że Boże Narodzenie jest obchodzone dwa razy – tak jak w Polsce 25 grudnia i 7 stycznia. Sprawa robi się jeszcze bardziej złożona, gdy uświadomimy sobie, że na Ukrainie istnieje także Druga Wigilia, która w obecnej sytuacji jest… trzecią i ma miejsce 18 stycznia.

Dniem zupełnie oryginalnym jest Stary Nowy Rok – czyli 14 stycznia. Obywatele Ukrainy świętują wówczas odejście starego roku. Ostatnim z licznych jak widać świąt jest odbywające się 19 stycznia Kreszczenije Hospodnie czyli po polsku Chrzest Pański. Charakterystycznym obrządkiem tego dnia jest zanurzenie w lodowatej wodzie, celem oczyszczenia duchowego.

Boże narodzenie w Rosji

Święto Bożego Narodzenia w Rosji obchodzone jest według kalendarza juliańskiego czyli 7 stycznia. Jest to drugie najważniejsze chrześcijańskie święto zaraz po Wielkanocy.

W Rosji święto to pojawiło się wraz z nadejściem chrześcijaństwa – około X wieku. Część zwyczajów została przeniesiona z Niemiec. Przede wszystkim chodzi o przystrajanie choinki. Na jej syczycie umieszcza się gwiazdę bożonarodzeniową. W XIX wieku – pojawił się Świętego Mikołaj, który przynosi prezenty.

W Rosji tradycje ludowe ferii zimowych są wciąż żywe, mają o wiele przedchrześcijańskie korzenie, które połączyły się się z chrześcijańskimi świętami Bożego Narodzenia. W dzisiejszych czasach w Rosji zwyczajowej jest kolędowanie przez – dzieci i młodzież. Zakładają oni kostiumy i maski oraz chodzą od domu do domu, przyjmując jako nagrodę w postaci słodyczy i pieniędzy.

Huczne świętowanie w Hiszpanii

Boże Narodzenie w Hiszpanii jest świętowane bardzo hucznie i długo, bo aż od 22 grudnia do 6 stycznia. Już na początku grudnia pojawiają się świąteczne szopki zwane Belén, natomiast 22 grudnia odbywa się specjalna loteria świąteczna, gdzie można wygrać bardzo wysokie nagrody pieniężne. Ta najbardziej pożądana nazywa się el gordo czyli grubas.

Wigilia jest przeznaczona do świętowania wyłącznie z rodziną, ale w tym kraju nie jest pielęgnowana tradycja śpiewania kolęd. Stół hiszpańskiej rodziny jest suto zastawiony, ale nie ma większego znaczenia liczba potraw. Głównym daniem podczas świątecznej kolacji jest pieczony indyk (Pavo al horno), nadziewany bekonem, pieczarkami, owocami i orzeszkami pinii. Popularna jest także pieczona jagnięcina podawana z ziemniakami krojonymi na kształt pajd chleba. Ogólnie potrawy muszą być wykwintne i smakować wszystkim domownikom. Wiele dań jest robionych z ryb i owoców morza. Na hiszpańskim stole nie brakuje też słodkości takich jak andaluzyjskie ciastka, kandyzowane owoce czy marcepan.

Nocy wigilijnej towarzyszy również alkohol. Do popularnych trunków należy anyżówka, różnego rodzaju wina czy odpowiednik szampana (cava). Po zakończeniu wieczerzy Hiszpanie odwiedzają domy swoich bliskich kontynuując biesiadowanie.

Pierwszy dzień świąt (25 grudnia) Hiszpanie również obchodzą w gronie rodzinnym. Najważniejszy jest uroczysty obiad. W przeciwieństwie do naszej tradycji w Hiszpanii prezenty otrzymuje się właśnie w pierwszy dzień świąt. Warto zaznaczyć, że dzieci hojnych podarków oczekują dopiero na święto trzech króli.